Y gog

Cuckoo

©Amy Lewis

Cuckoo in flight

©David Tipling/2020VISION

Cuckoo chick and reed warbler

©David Tipling/2020VISION

Y gog

Enw gwyddonol: Cuculus canorus
Mae’n cael ei hystyried fel arwydd cynnar o’r gwanwyn ac mae cân y gog, neu’r gwcw, yn swnio fel ei henw: ‘cwc-w’. Mae i’w chlywed mewn coetiroedd a glaswelltiroedd. Mae’r gog yn enwog am ddodwy ei hwyau yn nythod adar eraill.

Species information

Ystadegau

Hyd: 32-34 cm
Lled yr adenydd: 58 cm
Pwysau: 110-130 g
Oes ar gyfartaledd: 4 blynedd

Statws cadwraethol

Wedi’i chategoreiddio yn y DU fel Coch o dan Bryder am Adar Cadwraeth 4: y Rhestr Goch ar gyfer Adar (2015). Rhywogaeth Flaenoriaeth o dan Fframwaith Bioamrywiaeth Ôl-2010 y DU. Wedi’i rhestru fel Agored i Niwed ar Restr Goch Fyd-eang IUCN o Rywogaethau Dan Fygythiad.

Pryd i'w gweld

Mawrth - Awst

Ynghylch

Ymwelydd haf â Phrydain yw’r gog, gan gyrraedd o Affrica ddiwedd mis Mawrth ac yn ystod mis Ebrill. Mae’r gog yn enwog am ddodwy ei hwyau yn nythod adar eraill, gan eu twyllo i fagu ei chywion. Mae llwyd y gwrych, corhedydd y waun a thelor y cyrs yn cael eu twyllo’n gyson gan y tric yma. Mae cywion y gog yn tyfu’n llawer mwy na’u rhieni maeth diniwed ac yn aml byddant yn gwthio unrhyw wyau eraill allan o’r nyth. Mae’r gog, beth bynnag yw ei hoedran, yn hoffi bwyta pob math o bryfed, ond lindys blewog yw ei ffefryn!

Sut i'w hadnabod

Weithiau mae’r gog yn cael ei chamgymryd am y gwalch glas oherwydd y marciau arni: cefn a phen llwydlas, gydag oddi tani’n streipiau llwyd tywyll a gwyn. Mae ganddi gynffon hir ac adenydd pig, ac mae ei siâp yn debyg i hebog wrth hedfan.

Dosbarthiad

Ymwelydd haf eang.

Roeddech chi yn gwybod?

Mae cywion y gog yn tyfu’n llawer mwy yn aml na’r adar maen nhw wedi cael eu geni yn eu nyth, ac angen llawer mwy o fwyd a sylw na chywion yr adar hynny. Oherwydd hyn, byddant yn gwthio wyau neu gywion yr aderyn maen nhw wedi lladrata ei nyth allan o’r nyth.

Sut y gall bobl helpu

The Wildlife Trusts work closely with farmers and landowners to ensure that our wildlife is protected and to promote wildlife-friendly practices. By working together, we can create Living Landscapes: networks of habitats stretching across town and country that allow wildlife to move about freely and people to enjoy the benefits of nature. Support this greener vision for the future by joining your local Wildlife Trust.

Gwyliwch

Russell Savory