© Hannah Zervas, Created for Montgomeryshire Wildlife Trust, Wild Skills Wild Spaces project
Beth yw Sgiliau Gwyllt Mannau Gwyllt?
Mae Sgiliau Gwyllt Mannau Gwyllt yn brosiect arloesol ac arobryn sy’n rhoi hwb i les meddyliol a chorfforol pobl trwy eu hailgysylltu â byd natur.
Mae’r rhaglen ecotherapi gyffrous hon, sy’n bartneriaeth rhwng Ymddiriedolaeth Natur Maldwyn, Bwrdd Iechyd Addysgu Powys a Phrifysgol Fetropolitan Caerdydd, yn galluogi cyfranogwyr i ddysgu sgiliau newydd, magu hyder a chwrdd ag unigolion eraill o’r un anian trwy weithgareddau awyr agored sy'n seiliedig ar natur, megis teithiau cerdded natur, gwaith cadwraeth ymarferol, byw yn y gwyllt a thyfu cynnyrch.
Yn fwy na hynny, mae'r prosiect yn grymuso pobl i wneud newidiadau ystyrlon i natur a'r amgylchedd yn eu cymuned leol. Mor llwyddiannus yw hi, derbyniodd Sgiliau Gwyllt Mannau Gwyllt Wobr Coedwig 2021 y GIG am Ymgysylltu Pobl â Natur – gwobr y mae galw mawr amdani.
Photographer: Ross Gallier
Beth yw Sgiliau Gwyllt Mannau Gwyllt
Ynglŷn â'n sesiynau
Mae'r rhaglen 12 wythnos yn cynnwys sesiynau ymarferol a gyflwynir gan dîm cyfeillgar sydd wedi'u hyfforddi'n llawn. Cynhelir y sesiynau hyn ar draws Powys mewn safleoedd dyrchafol sy’n gyfoethog mewn bywyd gwyllt, gan gynnwys nifer o warchodfeydd natur Ymddiriedolaeth Natur Maldwyn, ac maent yn cynnwys amrywiaeth eang o weithgareddau i apelio at bawb.
Ar gyfer pwy mae e?
Mae Sgiliau Gwyllt Mannau Gwyllt wedi’i gynllunio ar gyfer pobl ifanc ac oedolion yn byw ym Mhowys sy’n cael trafferth gyda’u hiechyd meddwl, boed hynny’n iselder, pryder, ynysu cymdeithasol neu hunan-barch isel. Mae’r sesiynau cynhwysol, rhad ac am ddim, yn ddelfrydol ar gyfer y rhai na fyddent fel arfer yn cymryd rhan mewn gweithgareddau awyr agored a/neu ymyriadau therapiwtig rhagnodedig, ac maent yn galluogi unigolion i fynd ar eu cyflymder eu hunain.
Mae cyfranogiad yn digwydd ar hyn o bryd trwy atgyfeiriad gan ddarparwyr gofal iechyd sylfaenol ac eilaidd, fel meddygon teulu, nyrsys, gwasanaethau iechyd meddwl a gwasanaethau ymyrraeth i oedolion a phobl ifanc.
“Mae wedi bod o gymorth mawr gyda fy iechyd meddwl a phryder cymdeithasol...”Cymdeithasfa Ponthafren
Sut mae'n gweithio?
Cyhoeddodd yr Ymddiriedolaethau Natur adroddiad gyda Phrifysgol Essex yn 2017 am effeithiau gwirfoddoli ym myd natur ar iechyd meddwl pobl. Roedd y canlyniadau’n anhygoel, gyda 95% o gyfranogwyr â llesiant isel ar y dechrau yn adrodd gwelliant mewn 6 wythnos, a gynyddodd hyd yn oed yn fwy dros y 6 wythnos nesaf.
Dyfeisiwyd Sgiliau Gwyllt Mannau Gwyllt gan Bennaeth Iechyd a Lles YNM, Carla Kenyon. Cafodd ei hysbrydoli gan brosiect arloesol Ymddiriedolaeth Natur Swydd Gaerhirfryn, ‘Myplace’, a ddefnyddiodd y berthynas hon rhwng bywyd gwyllt a llesiant i lunio Pum Ffordd at Les: Cysylltu, Bod yn Weithgar, Cymryd Sylw, Dysgu a Rhoi. Mae'r egwyddorion craidd hyn wrth galon rhaglen Sgiliau Gwyllt Mannau Gwyllt.
Frances Louise, Rheolwr Prosiect
Yn gerddwr, chwilotwr a chogydd tân gwersyll brwd gyda phrofiad eang o weithio gyda phlant ac oedolion, gellir dod o hyd i Reolwr Prosiect Fran yn ymwneud â sesiynau ecotherapi ymarferol gyda chyfranogwyr Sgiliau Gwyllt Mannau Gwyllt neu’n gweithio yn y cefndir.
Nik Cain, Swyddog Gwarchodfeydd Cymunedol
Mae Nik wedi hyfforddi mewn cadwraeth gadwraethol ac mae ganddo brofiad mewn rheoli amrywiaeth o gynefinoedd, yn ogystal â chreu coetiroedd newydd yn ne Lloegr. Mae’n ymuno â thîm Wild Skills Wild Spaces i helpu cyfranogwyr i fwynhau cadwraeth ymarferol yn ein gwarchodfeydd natur gan ddysgu mwy am ein bywyd gwyllt lleol.
Mark Harding, Swyddog Ymgysylltu â Phobl Ifanc
Yn gyn-weithiwr chwarae a threfnydd gwersyll byw yn y gwyllt, mae cefndir Mark yn ei wneud yn Swyddog Ymgysylltu â Phobl Ifanc delfrydol. Mae ei angerdd am bopeth yn yr awyr agored yn ei wneud yn wych am helpu pobl ifanc ac oedolion i gysylltu â byd natur trwy fod yn weithgar, dysgu sgiliau newydd a chael hwyl.
Jo Walker, Swyddog Cymunedol dan Hyfforddiant
Os nad yw hi ar ben bryn yn mwynhau brechdanau soeglyd, fe welwch Jo, Swyddog Cymunedol dan Hyfforddiant, yn helpu gweddill tîm Sgiliau Gwyllt Mannau Gwyllt mewn lleoliad ysbrydoledig addas. Mae ei phrofiad o weithio gyda phobl a’i chariad at fannau gwyrdd yn golygu ei bod bob amser yn llawn brwdfrydedd.
Joanna Blyden, Swyddog Gweinyddol a Chyfathrebu
Rwy’n gweithredu fel llygaid a chlustiau ar gyfer y prosiect Sgiliau Gwyllt Lleoedd Gwyllt, gan weithio gyda phartneriaid atgyfeirio a chyfeirio partïon sydd â diddordeb at ein sesiynau ecotherapi. Rwyf hefyd yn ddigon ffodus i fod yn gyfrifol am gyfathrebu, gan helpu i gydlynu presenoldeb cyfranogwyr cyfredol a hyrwyddo ein llwyddiannau ar y cyfryngau cymdeithasol. Pan rwy’n cael amser, rwy’n cefnogi’r tîm gyda’r ddarpariaeth ymarferol.
Cwestiynau a ofynnir yn aml
Faint oedd sydd angen i mi fod i gofrestru ar gyfer un o raglenni eco-therapi MWT?
Mae ein rhaglenni yn addas ar gyfer unrhyw unigolyn 11 oed neu hŷn. Rydym ni'n cynnal gwahanol grwpiau trwy gydol yr wythnos. Unwaith y bydd cyfeiriad wedi'i wneud, byddwn yn cadarnhau pa sesiynau sydd ar gael, yn dibynnu ar oedran / statws addysg / argaeledd.
Nodyn: Mae ein grwpiau ieuenctid yn cael eu rhedeg ar wahân i'n sesiynau eco-therapi oedolion.
Mae ein rhaglenni yn addas ar gyfer unrhyw unigolyn 11 oed neu hŷn. Rydym ni'n cynnal gwahanol grwpiau trwy gydol yr wythnos. Unwaith y bydd cyfeiriad wedi'i wneud, byddwn yn cadarnhau pa sesiynau sydd ar gael, yn dibynnu ar oedran / statws addysg / argaeledd.
Nodyn: Mae ein grwpiau ieuenctid yn cael eu rhedeg ar wahân i'n sesiynau eco-therapi oedolion.
Ble mae'r sesiynau'n cael eu cynnal a pha mor aml maen nhw'n cael eu cynnal?
Ar hyn o bryd, cynhelir ein sesiynau ar y gwarchodfeydd natur a’r mannau gwyrdd o amgylch Y Trallwng a’r Drenewydd. Er enghraifft, Pwll Fferm Hafren, Llyn Coed y Ddinas a safle Cultivate. Mae’r rhan fwyaf o’r sesiynau ieuenctid yn cael eu cynnal ym Mhwll Fferm Hafren, ar gyfer y sesiynau oedolion, chi sydd i ddewis a hoffech chi ymuno â grŵp Y Trallwng neu’r Drenewydd.
Cynhelir y sesiynau yn wythnosol.
Pa weithgareddau y gallaf ddisgwyl cymryd rhan ynddynt?
Nod y tîm yw teilwra gweithgareddau i anghenion y rhai sy’n cymryd rhan yn y sesiwn. Rydym yn cydnabod y bydd gan bob unigolyn ddisgwyliadau a diddordebau gwahanol. Efallai y bydd rhai pobl yn cymryd rhan gyda sgiliau gwaith coed gwyrdd, tra bydd yn well gan rai ymwneud â gweithgareddau garddio.
Rydym yn arwain teithiau cerdded natur fel grŵp, gweithgareddau crefft natur, coginio ar dân gwersyll, sesiynau adnabod bywyd gwyllt, adeiladu blychau adar, cynnal a chadw'r safle a llawer mwy.
Os oes unrhyw weithgareddau awyr agored y credwch a fyddai o fudd i natur a’ch lles, rydym yn griw cyfeillgar ac yn agored i awgrymiadau. Mae croeso i chi gysylltu â joanna@montwt.co.uk i drafod. Fel arall, gallwch gael sgwrs gyda'ch Swyddogion Prosiect sy'n cynnal y sesiynau.
Pa mor hir yw'r sesiynau ac a ydym ni'n cael egwyl a lluniaeth?
Mae'r sesiynau tua 2-2.5 awr. Bydd diodydd poeth ar gael, gallwch ddewis cael egwyl pryd bynnag y dymunwch. Mae pob gweithgaredd yn ddewisol, ni fyddwch byth yn cael eich gorfodi i gymryd rhan mewn rhywbeth nad ydych yn dymuno ei wneud.
Ydych chi'n cynnig cymorth gyda chludiant?
Yn anffodus, ni allwn gynnig cludiant i sesiynau WSWS, mae angen mynediad at eich cludiant eich hun i ac o’r sesiynau.
Beth sy'n digwydd os yw'r tywydd yn wael?
Y rhan fwyaf o'r amser, beth bynnag fo'r tywydd, bydd ein sesiynau'n mynd rhagddynt. Paratowch eich hun gyda dillad ac esgidiau awyr agored priodol. Mae gan y rhan fwyaf o'n safleoedd gysgod ar gyfer y diwrnodau hynny ble mae’r tywydd yn wael.
Gwisgwch yn unol â'r tywydd ac yr un mor bwysig, cofiwch ddod â'ch het haul a'ch eli haul ar gyfer y dyddiau braf.
Beth sy'n digwydd nesaf?
Unwaith y byddwn wedi derbyn eich ffurflen gyfeirio, byddwch yn cael e-bost / neges destun ynglŷn â pha sesiynau sydd ar gael. Bydd Joanna, ein Swyddog Cyfathrebu Prosiectau mewn cysylltiad, a fydd yn cadarnhau'r camau nesaf.
Pa fath o weithgareddau allwch chi eu disgwyl?
Gall cyfranogwyr Sgiliau Gwyllt Mannau Gwyllt ddisgwyl amrywiaeth o wahanol fathau o weithgareddau awyr agored, yn gysylltiedig â’r Pum Ffordd at Les:
Teithiau cerdded natur
Mae cerdded yn ffordd wych o gadw’n ffit yn gorfforol a rhoi hwb i’ch lles meddyliol. Mae’n rhoi’r cyfle i dreulio amser ym myd natur, i fyfyrio, i gysylltu â’r byd gwyllt o’n cwmpas ac i wneud ffrindiau newydd. Gallai ein teithiau cerdded gynnwys chwilio am blanhigion neu fywyd gwyllt, chwilota am gynhwysion i’w coginio ar y tân gwersyll neu ymarfer ymwybyddiaeth ofalgar (bod yn y foment).
Byw yn y gwyllt
Mae dysgu sgiliau newydd, rhoi cynnig ar bethau newydd a rhannu profiadau i gyd yn ffyrdd gwych o wella eich lles. Gallai gweithgareddau byw yn y gwyllt gynnwys gwaith coed gwyrdd, coginio cynnyrch sydd newydd ei gasglu dros dân gwersyll a gwneud cartrefi i fyd natur.
Prosiectau garddio
Gall garddio fod o fudd i fywyd gwyllt a chymunedau, yn ogystal â chynnig y cyfle i wneud darganfyddiadau a dadflino yn yr awyr agored. Gall gweithgareddau gynnwys plannu hadau, gofalu am ddarnau o lysiau a choginio cynnyrch sydd newydd ei gasglu dros dân gwersyll.
Cadwraeth ymarferol
Gan alluogi pobl i gadw’n heini, dysgu sgiliau defnyddiol a gwneud newidiadau ystyrlon i fannau gwyllt a bywyd gwyllt, mae cadwraeth ymarferol yn helpu pobl i deimlo eu bod yn cael eu gwerthfawrogi ac mae o fudd i’r gymuned ehangach. Gallai gweithgareddau gynnwys clirio prysgwydd, cynnal a chadw llwybr pren a chreu gwrychoedd o ganghennau marw.
Amgylcheddau ystyriol
Gall cymryd amser i ddianc rhag straen bywyd modern a thechnoleg a bod yn y foment wneud rhyfeddodau i les meddyliol. Gallai gweithgareddau gynnwys rhywfaint o fraslunio ystyriol y tu allan, neu dim ond stopio am ychydig i sylwi ar ein hamgylchedd.
|
Mae’r prosiect Sgiliau Gwyllt Lleoedd Gwyllt yn gweithio mewn partneriaeth gydag ysgol Chwaraeon a Gwyddorau Iechyd Prifysgol Metropolitan Caerdydd. Mae Prifysgol Metropolitan Caerdydd yn gyfrifol am fonitro a gwerthuso buddion iechyd y rhaglen Sgiliau Gwyllt Lleoedd Gwyllt. Gallwch ddarllen mwy am sut mae’r prosiect wedi bod o fudd i gyfranogwyr drwy’r rhaglen dan y ‘Cynllun Rheoli Cynaliadwy – Cymunedau Gwledig Llywodraeth Cymru – Rhaglen Datblygu Gwledig 2014-2020.’ |